Marker ung thư là gì? Một số marker thường được sử dụng trong tầm soát ung thư.

Chất chỉ điểm ung thư (tumor markers) là những chất được sản xuất bởi các tế bào ung thư hoặc bởi cơ thể khi đáp ứng với sự có mặt của ung thư. Việc xác định các chất chỉ điểm giúp phát hiện sớm xem người bệnh có mắc ung thư hay không, có ý nghĩa to lớn trong điều trị và tiên lượng cho sống cho người bệnh.

Các marker ung thư có các đặc điểm sau:

• Các  chất chỉ điểm không chỉ đặc hiệu cho một loại khối u mà một chỉ điểm ung thư có thể tăng trong một số loại ung thư khác nhau. ( Ví dụ chất chỉ điểm CEA không chỉ tăng trong ung thư đại trực tràng mà còn tăng trong cả ung thư vú, ung thư phổi…)
• Các chất chỉ điểm không chỉ tăng trong ung thư mà còn có thể tăng trong một số trường hợp bình thường hoặc có bệnh lý lành tính như phụ nữa có thai, viêm gan…. Một số ít trường hợp, chỉ dấu ung thư không tăng ngay cả khi cơ thể mắc ung thư.
• Cách chất chỉ điểm ung thư có vai trong sàng lọc để phát hiện ung thư giai đoạn sớm, đánh giá hiệu quả điều trị và theo dõi sau điều trị ung thư để phát hiện tái phát.

Hầu hết các ung thư được phát hiện lần đầu đều dựa vào các triệu chứng xuất hiện hoặc nhờ vào quá trình sàng lọc xét nghiệm chỉ dấu ung thư. Để chuẩn đoán xác định tiếp tục nhờ vào sinh thiết khối u.

Xem thêm: Ý nghĩ của việc tầm soát ung thư

Một số tumor marker thường dùng trong tầm soát ung thư

1.  AFP ( Alpha-Fetoprotein) : tăng có liên quan tới K gan nguyên phát, K tinh hoàn

2.  CA 15-3 ( Cacbohydrate Antigen 15-3): tăng có liên quan tới K vú, nội mạc tử cung, dạ dày ruột.

3.  CA 19-9 (Cacbohydrate Angtigen 19-9): tăng liên quan tới K tụy, đường mật, đại trực tràng, dạ dày.

4.  CA  125 ( Cacbohydrate Angtigen 125): tăng liên quan tới K buồng trứng, vú, đại tràng, phổi, tử cung, tụy.

5.  CA 72-4 ( Cacbohydrate Angtigen 72-4: tăng liên quan tới K dạ dày, buồng trứng, đại trực tràng.

6.  CEA ( Carcino – Embryonic- Angtigen): tăng liên quan tới K đại tràng, thực quản, vú, tử cung, tụy, dạ dày, K giáp, K phổi tế bào không nhỏ.

7.  Cyfra 21-1 ( Cytokeratin 19 fragments): tăng liên quan tới liên quan tới K phổi, K bàng quang.

Xem thêm: Ý nghĩa của một số chỉ số trong xét nghiệm công thức máu